بیمارستان حضرت فاطمه الزهرا (س)

بیماری آلزایمر (به انگلیسی: alzheimer's disease) یا بیماری فراموشی که به اختصار آلزایمر خوانده می>شود، یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که بتدریج توانایی>های ذهنی بیمار تحلیل می>رود. بارزترین نوع از انواع مختلف زوال عقل اختلال حافظه>است. اختلال حافظه معمولاً بتدریج ایجاد شده و پیشرفت می>کند. در ابتدا اختلال حافظه به وقایع و آموخته>های اخیر محدود می>شود ولی بتدریج خاطرات قدیمی هم آسیب می>بینند. بیمار پاسخ سئوالی را که چند لحظه قبل پرسیده>است فراموش می>کند و مجدداً همان سؤال را می>پرسد. بیمار وسایلش را گم می>کند و نمی>داند کجا گذاشته>است. در خرید و پرداخت پول دچار مشکل می>شود و نمی>تواند حساب دارائیش را نگه دارد. بتدریج در شناخت دوستان و آشنایان و نام بردن اسامی آنها نیز مشکل ایجاد می>شود. کم>کم مشکل مسیر یابی پیدا شده و اگر تنها از منزل بیرون برود ممکن است گم شود. در موارد شدیدتر حتی در تشخیص اتاق خواب، آشپزخانه، دستشویی و حمام در منزل خودش هم مشکل پیدا می>کند. بروز اختلال در حافظه و روند تفکر سبب آسیب عملکردهای اجتماعی و شخصی بیمار شده و در نتیجه ممکن است سبب افسردگی، عصبانیت و پرخاشگری بیمار شود.

یکی از مشکلات زوال عقل بروز توهم و هذیان است. مثلاً بیمار فکر کند همسرش به وی خیانت کرده>است و یا همسایگان و پرستارش قصد آسیب رساندن و توطئه علیه وی را دارند. بیمار ممکن است به فرزندانش بدبین شود. گاهی اوقات بیمار افرادی را مثلاً والدین فوت شده یا اقوام را که نیستند و حضور ندارند می>بینند.

در موارد شدید بیمار برای انجام کارهای اولیه شخصی نیاز به کمک پیدا می>کند و ممکن است توانایی کنترل ادرار و مدفوع را هم از دست دهد. بیمار دچار زوال عقل ممکن است در تکلم و یافتن کلمات مناسب مشکل پیدا کند و در نتیجه کم حرف و گوشه گیر شود. در موارد پیشرفته تر بیمار آگاهیش را نسبت به بیماری از دست داده و نمی>داند دچار ناتوانی در انجام برخی کارها است و ممکن است کارهای خطر ساز انجام دهد. بتدریج ممکن است توانایی حرکتی بیمار هم دستخوش آسیب شده و مکرراً تعادلش را از دست داده زمین بخورد.

آلزایمر رایج>ترین شکل زوال عقل است. علائم این بیماری با از دست دادن قدرت حفظ اطلاعات بخصوص حافظهٔ موقت در دوران پیری آغاز شده و به>تدریج با از دست دادن قدرت تشخیص زمان، افسردگی، از دست دادن قدرت تکلم، گوشه>گیری و سرانجام مرگ در اثر ناراحتی>های تنفسی به پایان می>رسد. مرگ پس از پنج تا ده سال از بروز علائم اتفاق می>افتد؛ اما بیماری حدود بیست سال قبل از ظهور علائم آغاز شده>است. این بیماری با از دست رفتن سیناپسهای نورونها در برخی مناطق مغز، نکروزه[۱] شدن سلول>های مغز در مناطق مختلف سیستم عصبی، ایجاد ساختارهای پروتئینی کروی شکلی به نام پلاک>های پیری (sp) در خارج نورون>های برخی مناطق مغز و ساختارهای پروتئینی رشته>های به نام nft در جسم سلولی نورون>ها، مشخص می>شود.



این بیماری علاج>ناپذیر را اولین بار روانپزشک آلمانی به نام آلویز آلزایمر[۲] در سال ۱۹۰۶ میلادی معرفی کرد. غالباً این بیماری در افراد بالای ۶۵سال بروز پیدا می>کند ؛ گر چه آلزایمر زودرس (با شیوع کمتر) ممکن است زودتر از این سن رخ دهد. در سال ۲۰۰۶ میلادی ۲۶٫۶ میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا بودند و پیش>بینی می>شود که در سال ۲۰۵۰ میلادی از هر ۸۵ نفر یک مبتلا به آلزایمر وجود داشته باشد. روز جهانی آلزایمر: همه ساله روز ۲۱ سپتامبر یا ۳۰ شهریور به مناسبت روز جهانی آلزایمر در دنیا مراسم و همایش>های مختلف برگزار می>شود. شعار سال ۲۰۰۸ این روز (no time to lose) است، به این معنی که زمانی برای تلف کردن نداریم.



پنج درصد از جمعیت ۶۵ ساله و بالاتر به بیماری آلزایمر متوسط تا شدید مبتلا هستند و این در حالیست که ۱۰ تا ۱۵ درصد سالمندان در همین گروه سنی از بیماری آلزایمر خفیف رنج می>برند.